ใบกิจกรรมที่ 1 นักวิเคราะห์ระบบทางเทคโนโลยี

                     📝  พรีเซนเตชั่น Canva

              📑 ไวท์บรอด Canva

กระบวนการนี้ทำงานตามวัฏจักรการทำความเย็น 4 ขั้นตอนหลัก ดังนี้: 

ส่วนประกอบหลักและการทำงานของวัฏจักร 

ระบบปรับอากาศประกอบด้วย 4 ส่วนประกอบสำคัญที่ทำงานร่วมกัน: 

1. คอมเพรสเซอร์ (Compressor):

หน้าที่: เป็น "หัวใจ" หรือปั๊มของระบบ ทำหน้าที่อัดสารทำความเย็น (ซึ่งขณะนั้นเป็นสถานะแก๊สแรงดันต่ำ) ให้กลายเป็นแก๊สแรงดันสูงและอุณหภูมิสูงมาก

2. คอนเดนเซอร์ (Condenser Unit): (คอยล์ร้อน หรือ ยูนิตที่อยู่ด้านนอกอาคาร) 

      2.1 หน้าที่: ระบายความร้อนออกจากสารทำความเย็น

      2.2 กระบวนการ: แก๊สแรงดันสูงและร้อนจัดจากคอมเพรสเซอร์จะไหลผ่านแผงท่อของคอนเดนเซอร์ และถูกพัดลมเป่าเพื่อถ่ายเทความร้อนทิ้งสู่ภายนอก ทำให้อุณหภูมิของแก๊สลดลงและควบแน่นเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวแรงดันสูง

3. วาล์วลดแรงดัน (Expansion Valve/Metering Device):

3.1 หน้าที่: ลดแรงดันและอุณหภูมิของสารทำความเย็นที่เป็นของเหลว

3.2 กระบวนการ: ของเหลวแรงดันสูงที่ไหลมาจากคอนเดนเซอร์จะถูกฉีดผ่านวาล์วลดแรงดัน ทำให้แรงดันและความดันลดลงอย่างรวดเร็ว กลายเป็นของเหลวผสมไอเย็นจัด พร้อมที่จะดูดซับความร้อ

4. อีวาพอเรเตอร์ (Evaporator Unit): (คอยล์เย็น หรือ แฟนคอยล์ยูนิตที่อยู่ภายในห้อง)

4.1 หน้าที่: ดูดซับความร้อนจากอากาศภายในห้อง

4.2 กระบวนการ: สารทำความเย็นที่เย็นจัดจะไหลผ่านแผงท่อของอีวาพอเรเตอร์ พัดลมภายในห้องจะดูดอากาศร้อนจากห้องมาเป่าผ่านแผงท่อ ความร้อนจากอากาศจะถูกดูดซับเข้าไปในสารทำความเย็น ทำให้อากาศที่ถูกเป่ากลับเข้ามาในห้องมีอุณหภูมิลดลง ส่วนสารทำความเย็นจะเดือดและระเหยกลับไปเป็นแก๊สแรงดันต่ำ

สรุปวัฏจักร

  สารทำความเย็นจะหมุนเวียนไปตามกระบวนการนี้อย่างต่อเนื่อง:

  แก๊สแรงดันต่ำ (คอยล์เย็น) → ถูกอัดเป็นแก๊สแรงดันสูง (คอมเพรสเซอร์) → กลายเป็นของเหลวแรงดันสูง (คอยล์ร้อน) → กลายเป็นของเหลวเย็นจัด (วาล์วลดแรงดัน) → กลับไปเป็นแก๊สแรงดันต่ำ (คอยล์เย็น)

       วงจรนี้ทำให้ความร้อนภายในห้องถูกดึงออกไปทิ้งข้างนอกอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้อุณหภูมิภายในห้องลดลงจนเรารู้สึกเย็นสบายตามที่ตั้งค่าไว้ 

คำอธิบายรายละเอียดแต่ละองค์ประกอบ

1. ตัวป้อน (Input)

คือสิ่งที่ต้องใส่เข้าไปในระบบเพื่อให้เครื่องเริ่มทำงานและดำเนินต่อไปได้

• พลังงานไฟฟ้า (Electrical Energy): เป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุด เพื่อใช้ขับเคลื่อนคอมเพรสเซอร์ (หัวใจหลัก), มอเตอร์พัดลมคอยล์เย็น, และมอเตอร์พัดลมคอยล์ร้อน

• อากาศร้อนภายในห้อง (Indoor Warm Air): นี่คือ "วัตถุดิบ" ที่ระบบต้องการนำมาบำบัด พัดลมในตัวเครื่องภายใน (คอยล์เย็น) จะดูดอากาศร้อนในห้องเข้าไปผ่านแผงทำความเย็น

• คำสั่งจากผู้ใช้ (User Commands/Settings): ข้อมูลที่เราป้อนผ่านรีโมตคอนโทรล เช่น

  • อุณหภูมิที่ต้องการ (Target Temperature) เช่น 25°C

  • โหมดการทำงาน (Mode) เช่น Cool, Dry, Fan

  • ความเร็วพัดลม (Fan Speed)

2. กระบวนการ (Process)

คือหัวใจสำคัญที่เปลี่ยน "ตัวป้อน" ให้เป็น "ผลผลิต" ซึ่งประกอบด้วย 2 ส่วนหลักทำงานร่วมกันคือ:

A. วัฏจักรการทำความเย็น (Refrigeration Cycle) - กระบวนการย้ายความร้อน: กระบวนการนี้อาศัยการเปลี่ยนสถานะของ "สารทำความเย็น" (น้ำยาแอร์) วนเวียนกันไป:

1. การอัดตัว (Compression): คอมเพรสเซอร์ (Compressor) ที่อยู่นอกบ้าน จะดูดสารทำความเย็นสถานะแก๊สแรงดันต่ำเข้ามา แล้วอัดให้เป็นแก๊สร้อนแรงดันสูง

2. การควบแน่น/ระบายความร้อน (Condensation): แก๊สร้อนวิ่งไปที่ แผงคอยล์ร้อน (Condenser) นอกบ้าน พัดลมจะเป่าระบายความร้อนออกจากแก๊ส ทำให้แก๊สควบแน่นกลายเป็นของเหลวแรงดันสูง (นี่คือจุดที่ความร้อนถูกทิ้งออกนอกบ้าน)

3. การลดความดัน (Expansion): สารทำความเย็นเหลวไหลผ่าน วาล์วลดแรงดัน หรือ แคปทิวด์ (Expansion Valve/Capillary Tube) ทำให้ความดันลดลงอย่างรวดเร็ว สารทำความเย็นจะเปลี่ยนสภาพเป็นของผสม (ของเหลว+แก๊ส) ที่มีอุณหภูมิต่ำมาก (เย็นจัด)

4. การระเหย/ดูดซับความร้อน (Evaporation): สารทำความเย็นที่เย็นจัดไหลเข้าสู่ แผงคอยล์เย็น (Evaporator) ในบ้าน พัดลมในบ้านจะดูดลมร้อนในห้องมาเป่าผ่านคอยล์เย็นนี้ สารทำความเย็นจะดูดซับความร้อนจากอากาศ ทำให้อากาศเย็นลง ส่วนตัวสารทำความเย็นเองจะเดือดกลายเป็นแก๊ส แล้ววิ่งกลับไปหาคอมเพรสเซอร์เพื่อเริ่มรอบใหม่

B. ระบบควบคุม (Control System): บอร์ดวงจรอิเล็กทรอนิกส์จะรับคำสั่งจากผู้ใช้ และประมวลผลเพื่อสั่งการให้คอมเพรสเซอร์และพัดลมทำงานตามความเหมาะสม

3. ผลผลิต (Output)

คือสิ่งที่ได้ออกมาจากการทำงานของระบบ

• ผลผลิตที่ต้องการ (Desired Output):

  • อากาศที่เย็นลง (Cool Air): ลมที่เป่าออกมาจากเครื่องปรับอากาศภายในห้อง

  • อากาศที่แห้งลง/ความชื้นลดลง (Dehumidified Air): เมื่ออากาศร้อนชื้นกระทบกับคอยล์เย็นที่เย็นจัด ไอน้ำในอากาศจะควบแน่นกลายเป็นหยดน้ำ ทำให้อากาศในห้องแห้งลงและรู้สึกสบายตัวขึ้น

• ผลผลิตพลอยได้/ของเสีย (Byproducts/Waste):

  • ลมร้อน (Hot Air): ที่ระบายออกจากคอยล์ร้อนนอกบ้าน

  • น้ำทิ้ง (Condensate Water): น้ำที่เกิดจากการควบแน่นที่คอยล์เย็น ซึ่งต้องต่อท่อระบายทิ้งไป

4. ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback)

คือระบบตรวจสอบเพื่อให้การทำงานเป็นไปตามเป้าหมายที่เราตั้งไว้

• เซนเซอร์อุณหภูมิ (Thermostat/Temperature Sensor): จะติดตั้งอยู่ที่ตัวเครื่องภายใน ทำหน้าที่วัดอุณหภูมิห้องจริง ณ ปัจจุบันตลอดเวลา

• การเปรียบเทียบและสั่งการ:

  • ถ้าระบบธรรมดา (Non-Inverter): ถ้าระบบวัดได้ว่าห้องยังร้อนกว่าที่ตั้งค่าไว้ มันจะสั่งให้คอมเพรสเซอร์ทำงานเต็มที่ เมื่อห้องเย็นถึงจุดที่ตั้งไว้ มันจะสั่ง "ตัด" การทำงานของคอมเพรสเซอร์ (เดี๋ยวร้อนเดี๋ยวเย็น)

  • ถ้าระบบอินเวอร์เตอร์ (Inverter): ถ้าระบบวัดว่าห้องเริ่มเย็นใกล้ถึงจุดที่ตั้งไว้ มันจะไม่ตัดการทำงาน แต่จะส่งข้อมูลไปสั่งลดรอบการทำงานของคอมเพรสเซอร์ลง ให้ทำงานเลี้ยงเบาๆ เพื่อรักษาอุณหภูมิให้คงที่ (ทำให้อุณหภูมินิ่งและประหยัดไฟกว่า)

เครื่องปรับอากาศ (มีลมแต่ไม่เย็น) 

  ·  Input: ไฟฟ้า, อากาศในห้อง

·    Process: คอมเพรสเซอร์อัดน้ำยาทำความเย็นเพื่อดึงความร้อนออกจากห้อง

·    Feedback: เทอร์โมสตัท (วัดอุณหภูมิห้อง)

·    output : อากาศที่เย็นลง

·    สาเหตุ: คอมเพรสเซอร์ไม่ทำงาน (คาปาซิเตอร์เสีย), น้ำยาแอร์รั่ว, แผ่นกรองตันมาก

·   การแก้ไข: ล้างแผ่นกรอง, ตามช่างมาเช็คคอมเพรสเซอร์

·    การดูแล: ล้างแผ่นกรองทุก 2 สัปดาห์, ล้างใหญ่ทุก 6 เดือน